Klompen

Wij als Nederlanders lopen altijd op klompen, wonen voornamelijk in molens, kweken tulpen en eten vooral kaas. Tja, en dan hebben wij het nog niet eens over de vele andere vooroordelen die er over ons kikkerlandje bestaan...

Vreemd genoeg weet eigenlijk iedereen wel dat klompen houten schoeisels zijn, maar zal slechts een klein gedeelte van alle Nederlanders er uberhaupt wel eens op gelopen hebben. In de Middeleeuwen was dit wel anders, in heel Europa liepen arbeiders en boeren (toch de grootste bevolkingsgroep destijds), op klompen. Dit waren niet altijd klompen zoals we ze nu kennen. Vaak gebruikte men houten zolen met banden van leer. Zelfs hedendaags zijn wij Nederlanders niet de enigste in Europa die op "houten schoenen" lopen en dan echt niet alleen op het platteland zoals bij ons.

Voorbeelden van klompen in Europa:

Denemarken	Duitsland	Engeland

Frankrijk	Italie	Nederland

Portugal	Zweden	Zwitserland

In Nederland zien we hedendaags met name op het platteland nog mensen op klompen lopen. Traditioneel zijn deze geel gelakt, alhoewel er vele variaties zijn. Mensen die dagelijks op klompen lopen, vinden het een warm, veilig en prettig schoeisel. Dit gevoel zal je als niet klompen drager niet snel ervaren, aangezien de meeste nieuwe klompenlopers met name op hun wreef blaren kunnen krijgen.

Klompen fabricage

( © gebruiker Quistnix op nl.wikipedia )

Klompen worden in Nederland vooral gemaakt van zachte hout soorten, zoals populieren- of wilgenhout. Ambachtelijk klompen worden vanzelfsprekend met de hand gemaakt, wat ongeveer een uur per klomp duurt. Met een machine kost dit slechts een minuut of vijf. Het is dus niet vreemd om te bedenken dat ambachtelijk gemaakte klompen vele malen kostbaarder is. Gelukkig zal deze ambacht niet snel verloren gaan doordat de huidige traditionele klompenmakers er alles aan doen om hun ambacht generatie op generatie door te geven.

Het zal niet verwonderlijk zijn om te concluderen dat met hand klompen maken een erg zwaar werk is. Vroeger had je natuurlijk geen mechanische hulpmiddelen.

Proces van traditioneel klompen maken:

1. Er wordt een geschikte stam in schijven gezaagd, de dikte van de schijf is gelijk afhankelijk van de gewenste maat.
2. Met een kloofbijl worden de schijven gekloofd tot driehoekige blokken.
3. Met speciale bijlen en messen wordt de buitenkant van het ruwe blok vormgegeven.
4. Het blok (wat al op een klomp lijkt) wordt in een soort werkbank (heulbank) geplaatst, waarna met lepelboren de binnenzijde wordt uitgeboord.
5. Met bodemmessen, hakhaken en krulmessen wordt de binnenkant verder afgewerkt.
6. De buitenkant wordt verder bijgesneden.
7. Aangezien de klompen zo'n 50% vocht bevatten, worden ze gedroogd zodat er maar ongeveer 10% vocht over blijft.
8. De klompen worden geschuurd.
9. Meestal worden de klompen gelakt of geverfd, al dan niet met decoraties.

Klompen passen

De maat van klompen word oorspronkelijk in centimeters aangegeven, echter tegenwoordig wordt er vaak ook een sticker opgeplakt met de "Europese schoenmaat". De juiste maat klompen kopen lijkt hierdoor eenvoudig, maar toch is het vooraf passen aan te raden. Het is aan te raden om dikke sokken aan te trekken en in een paar klompen te gaan staan. Als je wijsvinger tussen je hiel en klomp past, heb je de juiste maat.

Gezegden en spreekwoorden met klompen

Aangezien in Nederland klompen al eeuwenlang worden gebruikt, is het niet zo vreemd dat er uitdrukkingen zijn waarin het woord "klompen" voorkomt. Onderstaand een aantal voorbeelden:

• Iets op z'n klompen aanvoelen
  Iets aanvoelen / begrijpen van iets wat voor de hand ligt
• Nou breekt mijn klomp
  Verbaast zijn / niet verwacht
• De klompen aan de wilgen hangen
  Er mee ophouden / opgeven
• Hij gooit er met de klompen naar
  Iets in de war sturen / iets afraffelen
• Met de klompen op het ijs stappen
  onvoorzichtig handelen